کیست تخمدان یکی از شایع ترین بیماری ها در میان بانوان است. در آمریکا سالیانه بیش از سه میلیون زن به کیست تخمدان مبتلا می شوند. مبتلایان در گروه سنی خاصی نیستند و اکثر موارد بین ١٣ الی ٦٠ ساله گزارش شده است. معمولاً خانمها به دلیل زایمان ها و مراقبتهای قبل و بعد زایمان بیشتر به پزشک زنان مراجعه می کنند به همین دلیل تشخیص و درمان کیست تخمدان در دختران جوان تازه بالغ غالباً دیرتر اتفاق می افتد. بسیاری از موارد دختر تازه بالغ و یا مادرش نشانه های کیست تخمدان را با دردهای قاعدگی اشتباه می گیرند و به موقع درمان نمی کنند.
ازشایع ترین علائم کیست تخمدان درد است:
-درد های زیر شکمی است و درد در نواحی کمر و لگن خاصره که ادامه پیدا می کند به طرف پهلو ها و رانها.
-دردی که هنگام رابطه جنسی شدت می گیرد.
-درد بیش از حد معمول در ساعات اولیه شروع قاعدگی و نیز در پایان خونریزی.
-درد هنگام دفع مدفوع
-پریود نامنظم و دردناک و یا به صورت لک
-اسپازم عضلانی شکمی
-افزایش موی زاید
-تهوع، استفراغ
-حساس شدن سینه ها و حس درد
-احساس فشار روی مثانه که منجر به حس نیاز شدید به دفع ادرار مکرر دارد.
کیست های تخمدان چرا به وجود می آیند؟
شایع ترین دلیل کیست تخمدان در زنانی که در سنین باروری هستند به دلیل آزاد نشدن تخمک از تخمدان اتفاق میافتد. تخمک درون کیسه فولیکی قرار دارد که معمولا در روز ۱۴ ام بعد از شروع عادت ماهیانه به طور طبیعی پاره میشود و تخمک آزاد می شود. اگر چنین اتفاقی نیفتد، فولیکولی پاره نشده باعث ایجاد کیست در تخمدان می شود.
-انواع کیست تخمدانی کدامند؟
١. کیست فولیکولار (فانکشنال) در هر دوره، یک تخمک در داخل کیسه کوچکی به نام فولیکول رشد میکند. زمانی که تخمک به اندازه کافی رشد کرد فولیکول را پاره میکند و آزاد میشود. اگر فولیکول پاره نشود، کیست تشکیل خواهد شد
این کیستها معمولا ظرف یک تا سه ماه خودبخود از بین میروند.
٢. کیست لوتِئال: بعد از رها شدن تخمک، سلولهای تشکیل دهنده فولیکول به تدریج از بین میروند. اگر این اتفاق نیفتد، کیست لوتئال تشکیل میشود.
معمولا طی چند هفته بصورت خودبخود از بین میروند.
انواع ناشایعتر:
٣. کیست درموئید: کیستی است که از سلولهای دوران جنینی تشکیل شده است و تجمعی از رده های مختلف سلولی است. معمولا بدون علامت هستند. در صورت علامتدار شدن تنها راه درمان جراحی است. (خودبخود از بین نمیروند).
٤. اِندومِتریوما: کیستی که در آن سلولهای بافت رحم وجود دارد.
٥. سیست آدنوما: کسیتهایی که عمدتا با مایع پر شده اند.
*وجود تعداد زیادی کیست به همراه اختلالات هورمونی به نفع بیماری تخمدان پلی کیستیک ( PCO) است.
-آیا ممکن است کیست تبدیل به سرطان شود؟
-کیستهای بدخیم بسیار ناشایع هستند و اکثرا در خانمهای مسن تَر دیده میشود.
لازم است افرادی که کیست تخمدانی دارند تحت نظر پزشک باشند و به صورت دوره ای معاینه شوند. ممکن است پزشک هیچ دارویی تجویز نکند و اجازه دهد تا با گذشت زمان کیست از بین رود و یا ممکن است دارو تجویز کند. در برخی موارد لازم خواهد بود که عمل جراحی انجام شود.
انواع کیستهای تخمدانی.
ورزش به طور کل باعث بهبود سلامت می شود ولی به طور خاص در مورد بیماری کیست تخمدان، توصیه می شود خانمهایی که مبتلا هستند حتی الامکان از روزشهای سنگین پرهیز کنند چرا که ورزش و تحرک زیاد احتمال پاره شدن کیست را به همراه دارد.
